| meteoroloji |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| |
Some people are weather wise but the most are otherwise. (B. Franklin)
ATMOSFERİN BİLEŞİMİ
(Atmosferi Meydana Getiren Gazlar)
Atmosfer, dünyamızı ince bir örtü şeklinde saran (yerçekiminden dolayı uzaya kaçmayan) gazlardan oluşur. Atmosferin üst limiti genellikle deniz seviyesinden itibaren 1000 km olarak kabul edilse de birçok bilim adamı dünya ile diğer gezegenler arasındaki gaz ve tozların iyice azaldığı yer gözüyle bakmaktadır. Bu durumda atmosfer ile uzay arasında kesin bir sınır yoktur.
Bu gazlar kuru havada; %78.09 azot, %20.95 oksijen, % 0.93 argon, % 0.03 karbondioksit ve % 0.003 diğer gazlardır. Ozon ve su buharı oranı değişkendir. Atmosferi meydana getiren gazların % 99 u ilk 30 km de, geri kalan %1 i ise 30 km nin üzerinde yer almaktadır.
ATMOSFERİN KATMANLARI
1) Troposfer
2) Stratosfer
3) Mezosfer
4) Termosfer
5) Exosfer
TROPOSFER : En alttaki tabakadır. Ekvatorda daha yüksek (18 km), kutuplarda daha alçaktır(8 km). Cephe sistemleri, bulutlar su buharı bu tabakada yer aldığından insan yaşamını etkilemektedir. Sıcaklık bu tabakada yükseldikçe azalır. Atmosfer kütlesinin büyükçe bir kısmı bu tabakada yer alır.
TROPOPOZ: atmosferin Troposfer tabakası ile Stratosfer tabakası arasındaki geçiş bölgesidir.
o
oSıcaklık Troposfer tabakasında normal şartlarda* yükseldikçe düşüş gösterir.
Ortalama 0,65°C/100m
Kuru havada 1 °C /100m
Nemli havada 1 °C /150m
Doymuş hava 1 °C /200m
* : Troposfer tabakasında sıcaklığın beklenilenin aksine yükseldikçe artması durumuna enversiyon (sıcaklık terselmesi) denir. Bu durum kışın yer seviyesinin soğuyarak dikey hava akımlarının azalmasına ve buna bağlı olarak büyük şehirlerde hava kirliliğine sebep olmaktadır.
STRATOSFER : Bu tabakada negatif lapse-rate vardır. Yani sıcaklık yükseldikçe artar. Bunun sebebi bu tabakada bulunan ozon moleküllerinin güneşten gelen ışınları emerek bu tabakanın ısınmasına sebep olmasıdır.
MEZOSFER : Yaklaşık 50 - 80 km. ler arasında yer alır. Bu tabakada sıcaklık diğer bütün tabakalardan daha düşüktür. -95 dereceye kadar düşer. Bazen noctilucent bulutları (gece parlayan bulutlar) güneş battıktan hemen sonra bu tabakada gözlemlenebilir. Bu bulutlar muhtemelen buzla kaplı tozlardan meydana gelmiştir.
Noctilucent bulutları
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
